بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف ذرت دانه ای تحت شرایط مطلوب و محدود آبی

به منظور بررسی تأثیر شرایط مطلوب و محدود آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای آزمایشی در سال 1387 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. آبیاری در سه سطح به کرت های اصلی (آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) اختصاص یافت و کرت های فرعی شامل چهار هیبرید ذرت (704 sc،677 sc،666 sc،524sc) بود. نتایج آزمایش مشخص نمود که سطوح آبیاری از نظر عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در ردیف، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، طول بلال، قطر بلال، ارتفاع استقرار بلال، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر برگ و وزن تر و خشک بلال اختلاف معنی دار داشتند. میزان عملکرد دانه در سطح آبیاری 70i (5/10306 کیلوگرم در هکتار) از دو تیمار 105i و140i بیشتر بود. کاهش تعداد دانه در ردیف مهم ترین عاملی بود که باعث شد عملکرد دانه در سطح آبیاری 105i حدود 19 درصد و در سطح آبیاری 140i حدود 42 درصد کمتر از سطح آبیاری 70i گردد. در بین ارقام هیبرید ذرت، رقم 677sc دارای بیشترین عملکرد دانه (7/8820 کیلوگرم در هکتار) و رقم 524sc دارای کمترین عملکرد دانه (7/7784کیلوگرم در هکتار) در واحد سطح بود عملکرد دانه بالا در رقم 677sc را می توان به بالا بودن وزن صد دانه و تعداد ردیف در بلال نسبت داد. نتایج حاصل از همبستگی ساده بین صفات، تجزیه علیت و رگرسیون چندگانه نشان داد که مهم ترین متغیرهای عملکرد دانه درشرایط مطلوب آبی(70i) عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن صد دانه، تعداد دانه در ردیف و طول بلال می باشند و در شرایط محدود آبی (105i)تعداد ردیف در بلال وتعداد دانه در ردیف و در در شرایط محدود آبی (140i)تعداد دانه در ردیف مهم ترین متغیر عملکرد دانه است. بنابر این جهت افزایش عملکرد دانه ذرت بایستی از این صفات به عنوان معیار گزینش استفاده نمود.